Oranjegezind was iedereen in Batavia, blank of bruin, Hollander, Chinees, Indo of Indonesiër. De verjaardagen van ons Koninklijk Huis werden met verve gevierd, vooral de verjaardag van Koningin Wilhelmina, met vlaggen, parade van het leger, feesten in avondkleding in de hotels en voor de Inlandse bevolking wajangvoorstellingen en alles wat zij leuk vonden. Voor ons was de grote militaire parade het feest van het jaar. Door alle vrienden die mijn vader had onder de officieren van het KNIL waren wij verzekerd van een plaats op de hoofdtribune, dus zaten we eerste klas! Ook de Gouverneur Generaal en alle leden van de Raad van Indië waren aanwezig, helemaal zoals het hoorde. Het was elk jaar weer geweldig en in 1941, het laatste jaar, werd allerlei nieuw wapentuig getoond. De oorlog in Europa was een feit en Holland onderworpen aan de Duitsers. In onze buurt begon het ook te kraken, maar die allerlaatste keer hebben wij alleen maar genoten,  onder andere van de charge met paarden van de cavalerie die elke parade afsloot. Dan kwamen de paarden aanstormen van de overkant van het plein naar de hoofdtribune om voor de G.G. front en halt te maken.  Indrukwekkend.

Natuurlijk was deze gebeurtenis voor alle burgers van Batavia een geweldig feest en iedereen stond of zat langs het Waterlooplein op de tribune of statribune. Raméh Raméh! Iedereen stond door elkaar, blank en bruin, doodgewoon, er werd niet eens over nagedacht. Hoezo apartheid, discriminatie? Tolerantie is Indië uitgevonden en in praktijk gebracht. De vrijheid die we daar hadden, hebben we nooit meer terug kunnen vinden.

Een anekdote: Mijn vader had een Javaanse rekeningloper die in zijn jeugd militair was geweest en in Atjeh had gevochten. Zijn naam was Radio. Op de verjaardag van de koningin kwam hij in zijn pakean Deftig (nette kleren) tegenover mijn vader zitten. Tussen hen in een tafeltje met twee borrelglaasjes en een kruik jenever. Dan werden deze glazen door mijn vader plechtig gevuld, ze gingen tegenover elkaar staan en proostten op de koningin. Dat was een jaarlijks ritueel, nooit overgeslagen! Deze man heb ik niet meer ontmoet na de oorlog, maar hij was een betrouwbare en gewaardeerde medewerker van mijn vader.

Miek Bisschop-van Dusseldorp Dezentjé