"Mij niet gezien", dacht ik bij mezelf, als ik naar het huwelijk van mijn ouders keek. "Ik blijf vrij en onafhankelijk en ik neem geen kinderen". Ik had mezelf (en tot vervelens toe ook anderen) de waarom-vragen gesteld:

- Waarom hebben vrouwen minder rechten dan mannen?
- Waarom moet je zorgen dat je 'binnen' bent oftewel aan de man komt om vervolgens voor het huishouden en de kinderen te zorgen?
- Waarom wil je eigenlijk kinderen krijgen in zo'n overbevolkte wereld?
- Waarom hebben vrouwen minder rechten dan mannen en waarom accepteren vrouwen dat zomaar?
- Waarom voeren mannen actie en zetten vrouwen de koffie en smeren de broodjes?
- Waarom niet niét trouwen en gewoon leuke verhoudingen hebben?
- Waarom nemen vrouwen niet meer verantwoordelijkheid voor de wereld om ons heen?

De meeste vrouwen die ik tegenkwam wilden wél trouwen en kinderen krijgen, waren zich aan het voorbereiden door iemand aan de haak te slaan en daarna met hun uitzet bezig te zijn. Saai en burgerlijk vond ik dat. Ik wilde vrijheid en avontuur. Waarom zo vanzelfsprekend met de kudde mee? Omdat ik mijn meningen niet onder stoelen of banken stak, werd ik 'geëmancipeerd' genoemd.

HET BEGIN
En toen barstte Dolle Mina los! Mijn schoonzusje belde me met het nieuws."Doe je mee, ook echt iets voor jou", zei ze. Het was een logische stap om me aan te sluiten. Wat een opluchting dat er meer vrouwen waren die er zo over dachten! Het leverde confrontaties op met de burgercultuur om me heen, familie, sociaal netwerk, tennisclub, etc. en dat viel vaak niet mee. Maar. . . er was er één die me altijd door dik en dun steunde en dat was mijn moeder, in haar denkbeelden een geëmancipeerde en maatschappelijk bewuste vrouw, maar gekluisterd in haar huwelijk ("Ik ben vijftig jaar te vroeg geboren").
De eerste actie waar ik aan meedeed, in april 1970, was de bezetting van Herensociëteit De Witte. Met ongeveer vijftien vrouwen liepen we gewoon naar binnen tot groot ongenoegen van de aanwezige heren (één 'heer' trok aan de prachtige haren van een Dolle Mina). Onze voorgelezen verklaring had als voornaamste grief: "Zonder lid geen lid". Wat heb ik gelachen die eerste keer!

DOLLE MINA VOERT ACTIE
Voor mij werd deze actie het startschot voor jarenlang actievoeren en organiseren in een ongelooflijke dynamiek. Ik vond het fantastisch om bij die vrouwen (en mannen) te horen. We waren strijdbaar, moedig, creatief en gebruikten humor als wapen voor zéér serieuze doelen. En daarbij was niets te gek!
Iedereen kon bijdragen op haar/zijn manier. Als je vond dat er op een punt actie gevoerd moest worden, verzamelde je enthousiaste mensen om je heen en ging aan de slag. Anarchisme op zijn best en vooral zo heerlijk ó n k e u r i g!
Dolle Mina was een politieke beweging voor vrouwen én mannen. Wij waren niet bezig met onszelf als persoon, maar streden voor een maatschappij vrij van taboes, (voor)oordelen en vastgeroeste patronen. We stelden ongelijkheid en misstanden aan de kaak en waren vrij van godsdienstdwang. Daar zouden ook mannen baat bij hebben, vonden wij. Er was honger naar verandering. Dus wég met die heilige huisjes!

Dolle Mina Den Haag was enorm actief. Alleen al in het jaar 1970 hebben we meer dan dertig acties gevoerd, zoals tegen een miss-verkiezing in Scheveningen met als leus 'God schiep de vrouw, De commercie de miss, Dolle Mina wil wat beters', de actie tegen 'De Duinweg', het uitdelen van seksstencils (over voorbehoedmiddelen) aan leerlingen van het voortgezet onderwijs en de actie om net als aan jongens ook aan meisjes - werkzaam in de huishouding - een verplichte vormingsdag toe te kennen. We zorgden ervoor dat er via de publiciteit steeds over ons gesproken werd, zodat onze doelen aandacht kregen.

Iedere eerste dinsdag van de maand organiseerden we een vergadering met een bepaald thema, waarbij steeds een spreker werd uitgenodigd.
Met fier opgeheven hoofd pareerden we de conservatieve kritiek of verkeerde informatie in de media, zoals bijv. 'feministen zijn tegen mannen', als we strijd voerden tegen het stereotiepe man/vrouwbeeld.
En natuurlijk voerden we fel strijd voor 'Baas in eigen buik', vóór legalisatie van abortus. Dat zou de komende jaren een enorme inzet vergen.

DOLLE MINA EN DE POLITIEK
Het gevaar ontstond dat de media ons afschilderden als 'leuk en gevaarloos'. En dat wilden we niet. Zo werd langzamerhand, in 1971, Dolle Mina landelijk meer en meer een politiserende beweging. In 1971 werd het kabinet Biesheuvel aan de kaak gesteld. Kiezersbeloftes werden ontmaskerd. Dolle Mina Den Haag bood de premier een damespop aan als compensatie voor de aanwezigheid van slechts één vrouw in het kabinet. De abortusstrijd ging verhevigd door. Haagse Dolle Mina's deelden tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer over verruiming van de abortuswetgeving foto's uit van een 'zwangere man' en plaatsten een advertentie waarin de enig acceptabele voorwaarden voor een abortuswetgeving stonden. 15 april 1972 startte in Limburg een huifkartocht door Nederland die op 15 mei in Den Haag eindigde. Ook Haagse Dolle Mina's organiseerden mee. Ik was erbij toen op het Malieveld honderden gekleurde ballonnen met het opschrift 'Baas in eigen buik' werden opgelaten. Daarna naar het Catshuis om Biesheuvel het logboek van de huifkartocht aan te bieden. Ook aan de massale demonstratie in Utrecht heb ik meegedaan. De energie, de kracht én de woede van vrouwen, ze staan in mijn geheugen gegrift.

 
In april 1973 staakten tweehonderd vrouwelijke werknemers bij Optilon in Winschoten om dezelfde betaling als hun mannelijke collega's te krijgen. Dolle Mina verklaarde zich solidair, samen met MVM en Rooie Vrouwen. De conclusie was dat de positie van werkende vrouwen nog steeds 'uitermate beroerd' was. Naar aanleiding daarvan bedachten Ria en Loes Sikkes van Dolle Mina Den Haag een actie die een jaar zou duren (mei 1973 tot mei 1974) onder de noemer 'Werkende Wijvenplan'. De aandachtspunten waren: gelijk loon voor gelijke arbeid, volwaardig parttime werk, gelijke kansen in opleiding en beroep, geen discriminerende belastingmaatregelen, gratis crèches, gemeenschappelijke woonvoorzieningen. Iedere twee maanden werd er op een punt actie gevoerd, een affiche gemaakt en folders uitgegeven.
Deze zeer succesvolle actie resulteerde in augustus 1973 in de oprichting van de Stichting Ombudsvrouw met Meta van Beek als ombudsvrouw voor werkende vrouwen, bijgestaan door een team van vrijwilligsters. Van het begin af was ik daarbij betrokken en dat betekende een of twee keer per week naast mijn baan 's avonds dienst doen, aan de telefoon zitten, in de publiciteit brengen van problemen, meehelpen met het schrijven van het boekje Werkwijs, etc., etc. Om de acties aan het abortusfront beter te coördineren werd in 1974 het actiecomité "Wij vrouwen eisen" (bestaande uit vertegenwoordigers van diverse actiegroepen) opgericht.

DOLLE MINA INTERNATIONAAL
1975 Werd tot het internationale jaar van de vrouw uitgeroepen, wat voor Dolle Mina aanleiding was om 'Geen jáár van de vrouw, maar een léven voor de vrouw!' te eisen. De Stichting Ombudsvrouw kreeg een uitnodiging van de DDR om deel te nemen aan een vrouwencongres i.v.m. dit jaar. En zo togen wij naar Berlijn, om daar kennis te maken met de weldaden voor de vrouw aldaar. 'In een communistische heilstaat was alles voor de vrouw immers al perfect in orde' werd ons voorgehouden. Heldin Angela Davis, voor wier vrijlating wij nog gedemonstreerd hadden toen ze in de gevangenis zat, was er ook. Ik had een toespraak voorbereid in het Engels, maar moest mezelf toch over een enorme drempel heen tillen, toen ik als vertegenwoordiger van de Stichting Ombudsvrouw Nederland voor die enorme massa van een paar duizend mensen moest spreken. Vooral heb ik over Dolle Mina verteld, het waarom, het hoe, de acties en de aanloop tot de Stichting Ombudsvrouw. Dáár in het hart van de communistische heilstaat bleken dit anarchisme, de creativiteit en de humor voor veel commotie te zorgen. Ik werd dan ook belaagd door pers die het naadje van de kous wilde weten.

Westerse vrouwen vonden het hele gebeuren overgeorganiseerd en misten na alle lofpreken op de verworvenheden van de vrouw aldaar een stuk kritiek op de communistische heilsleer, bijv. op het feit dat de rolverdeling nog zo conservatief en het seksisme van mannen groot was. Waar kwamen anders al die echtscheidingen vandaan? We zochten aansluiting bij elkaar en besloten die heilsleer van gepeperde kritiek te voorzien. Toen we daarvoor in een zijvertrek in een kringetje gingen zitten, posteerde zich onmiddellijk achter iedere vrouw een mannetje van de beveiliging. Dat weerhield ons er niet van om een motie in te dienen over rolverdeling binnenshuis en seksisme. De verslaggeefster die later naar ons toekwam, zei dat ze het helemaal met ons eens was en wilde nog veel meer verhalen horen over het 'vrije westen'. Toen we haar vertelden over de acties in Nederland kon ze haar oren niet geloven.

Eind 1976 ben ik uit het Ombudswerk gestapt. De Stichting werd gesubsidieerd en kreeg een betaalde Ombudsvrouw. Dat was een groot succes voor alle inspanningen!
Ik was in mijn persoonlijke werkleven bezig mezelf weer te ontwikkelen met al enkele jaren een studie naast mijn werk en had het behoorlijk druk.
Dolle Mina werd onderdeel van een grotere vrouwenbeweging, waardoor uiteindelijk wetten werden gewijzigd en situaties aangepast. Langzaamaan ontstond een  mentaliteitsverandering.


TWEE STROMINGEN

Inmiddels hadden zich bij Dolle Mina verschillende stromingen afgetekend. Al jaren werd er landelijk gediscussieerd  over 'klassenstrijd of strijd der geslachten' oftewel de stroming die zich allereerst politiek opstelde, samenwerking met de linkse beweging voorstond versus de stroming die mannen in de beweging zag als een rem op hun ontwikkeling. Dit was de stroming die later onderdak kreeg in Vrouwenhuizen. Bij de oprichting van het Haagse Vrouwenhuis in januari 1978 hebben strijdmakker Wil en ik nog een politieke actie gepleegd. Voor de pui aan de Anna Paulownastraat hebben we twee grote ganzenpoppen met de koppen van Wiegel en Van Agt neergezet met op het spandoek: 'Alleen bij een domme gans krijgen deze twee een kans!'
En hoewel ik al die jaren bij Dolle Mina veranderingen wilde bereiken via politiek gerichte acties werd ik toch ook een bezoeker van het Vrouwenhuis en heb vol plezier gezongen in het Vrouwenhuiskoor (waarmee we trouwens ook op politieke manifestaties optraden).

PERSOONLIJKE TERUGBLIK
Terugkijkend kan ik zeggen dat de vrouwenbeweging mijn leven en inzichten heeft veranderd en mijn politieke ontwikkeling heeft bepaald. De acties van Dolle Mina pasten in de opstandige linkse beweging van die tijd, het was pure vrijheidsstrijd! En natuurlijk stonden vrouwen in de voorste gelederen. Zij hadden er immers het meeste baat bij!
Politieke ontwikkeling betekende ook: me druk maken om de oorlog in Vietnam, vol overtuiging meedemonstreren. Toen in 1973 Allende vermoord werd in Chili, heb ik drie andere vrouwen uit Dolle Mina opgetrommeld en hebben we als eersten gedemonstreerd voor de Amerikaanse ambassade.
De acties van Dolle Mina hebben veel opgeschud, vastgeroeste ideeën aan de kaak gesteld en zeker veel mensen laten nadenken. Naar mijn idee is de grootste politieke overwinning: abortus uit het wetboek van strafrecht, het recht van de vrouw op zelfbeschikking over haar eigen lichaam. Hand in hand daarmee het bespreekbaar maken van seks en voorbehoedmiddelen. (zie noot onder aan de bladzijde)
Het was - zeker in de eerste jaren - een waanzinnig dynamische tijd, waarbij ik enthousiast meewerkte aan zoveel mogelijk acties en werkzaamheden. De lol, het vuur, de strijdbaarheid, ik had het nooit willen missen en ik zou het zo overdoen!

Rechten van vrouwen worden nog steeds op grote schaal geschonden. In grote delen van de wereld zijn vrouwen overgeleverd aan een cultuur waarin verkrachting, opsluiting en achter elkaar kinderen baren gewoon is, laat staan dat ze kunnen beschikken over hun eigen lichaam. Nog erger dan een slavenbestaan. In oorlogen zijn vrouwen altijd nog groter slachtoffer dan mannen.
Tot op de dag van vandaag maak ik me druk om rechten van de vrouw en als ik kijk naar de Nederlandse situatie, vraag ik me af: Wanneer gaan allochtone vrouwen hun rechten nu eens opeisen?

Edda Pauw
 
Vrouwen let op: Je tegenstanders slapen niet! Van 10-12 augustus 2009 is er een groot anti-abortuscongres georganiseerd (door rabiate Amerikaanse actiegroepen), nota bene in de RAI Amsterdam. Minister Rouvoet van de Christen Unie zal ook spreken, jawel.