Haagse Herinneringen

Vrouwenemancipatie | Samen sta je sterk

het Haags Vrouwenhuis

HET BEGIN
Tussen mijn tweeëntwintigste en mijn dertigste was ik op diverse terreinen maatschappelijk actief: in de wijk waar ik woonde, de vrouwenbeweging, de kraakbeweging, de milieubeweging en de politiek. Hierdoor kwam ik in aanraking met de vrouwen die bezig waren met de oprichting van een Haags Vrouwenhuis. Amsterdam had er al een. Ik was met mijn zesentwintig jaar een van de jongste aanwezigen en beleefde alles meer als toehoorster. Er werd een stichting opgericht met een aantal vrouwen die goed hun woordje konden doen en wisten wat er te doen stond. Zelf was ik daar toen nog wat te onzeker voor. Mijn huisarts kwam in het bestuur.

DE OPENING
Toen was het er, 21 januari 1978, het vrouwenhuis in de Anna Paulownastraat 15. Een rijtjesherenhuis met drie verdiepingen en een zolder. Er was een groots openingsfeest.
Ik heb meegedaan aan de voorbereiding. Een vraag die centraal stond was hoe wij zouden reageren op binnenkomende mannen en tot welke leeftijd je zonen mee naar binnen mocht nemen. Ook was er discussie over eventuele politiebescherming en of we daar vrouwen voor moesten vragen. Hoe dat verder gegaan is, weet ik niet meer.
De opening was spectaculair, werd zeer druk bezocht en haalde het lokale nieuws. Er waren optredens en presentaties van de activiteiten die zouden komen.

EEN TWEEDE THUIS
Het vrouwenhuis werd mijn tweede thuis. Het was voor mij een heerlijke tijd. Het was laagdrempelig, iedere vrouw was welkom. Het had een café en je kon ook alleen daarvoor komen. Er was een leestafel. Het was veilig, je werd er niet door mannen lastiggevallen. Je kwam in aanraking met verschillende vrouwen, hoorde hun verhalen. Je kon je eigen verhaal kwijt. Er werd veel gelachen en gefeest.

ACTIVITEITEN
Er werden lezingen, workshops, discussieavonden en natuurlijk vergaderingen gehouden.
Er was een platform met afgevaardigden uit alle groepen die het vrouwenhuis gebruikten en dat zeer regelmatig vergaderde. Het ging er vaak zeer heftig aan toe, zeker als het ging om standpunten over feminisme, mannen, acties, demonstraties en wie wel en wie niet naar binnen mochten (bijv. transseksuelen) en/of gebruik mochten maken van een ruimte in het vrouwenhuis.

Er was een stroming binnen het vrouwenhuis die propageerde dat je met mannen geen relaties moest aanknopen. Je ging nou eenmaal niet met je onderdrukker naar bed. Lesbische feministen vormden er naar mijn idee de meerderheid. Althans, die waren het meest actief. Zelf had ik in die tijd een relatie met een man, maar ik voelde me ook prima thuis in deze sfeer. In het vrouwenhuis had je diverse geledingen. Ik heb een aantal jaren meegedaan met de barvrouwen. Ik heb bardiensten gedraaid en voor het eerst bier leren tappen. De barvrouwen waren volgens een rooster ingedeeld. We vergaderden regelmatig. Al snel was er een koor opgericht, Het Haags Vrouwenhuiskoor, waaraan ik actief deelnam.

We hadden een professionele dirigente, Joke Damen, die ook een aantal van onze liederen schreef. We werden regelmatig begeleid door een basgitariste, een toetseniste en een drumster. Het swingde geweldig. We zongen op manifestaties en vrouwenfestivals. Er is een lied van ons op een verzamel/actie-elpee uitgebracht. In het vrouwenhuis hadden vele vrouwenorganisaties een plek. Beneden was de vrouwenboekhandel, de voorloper van Trix. Boven waren vergaderruimten voor het huis zelf, maar ook voor een groep als Wij vrouwen eisen, de actiegroep voor het abortusrecht, gekscherend in het café beneden wel eens 'Wij vrouwen hijsen' genoemd. Verder waren er ruimten voor VOS-cursussen (vrouwen oriënteren zich op de samenleving), VIDO- (vrouwen in de overgang) en FORT-groepen (feministische oefengroepen radicale therapie) en diverse vrouwenpraatgroepen.

Het was een levendig bedrijf. Vanuit het vrouwenhuis ging men regelmatig de straat op voor plakacties of acties tegen o.a. verkrachting of porno-instellingen en voor de vele landelijke abortusdemonstraties. Een paar leuzen waren: 'Verkrachting is vrouwenverachting', 'Porno is de theorie en verkrachting de praktijk' en voor de veiligheid op straat 'Vrouwen eisen de straat terug'.
We scandeerden ook vaak: "Wij zijn vrouwen, we zijn met velen, we hebben er de buik van vol"! Met de nadruk op vol.

DISCUSSIES
Er waren vaak discussies over de grenzen van de acties: gooide je wel of niet stenen door de ruiten van de seksshops van de pornobazen? De meerderheid, waartoe ik behoorde, vond dat niet kunnen. In de discussie over prostitutie en porno ontstond onderling een heftige discussie. Moest je je als feministe hiertegen verzetten of kon je hier als feministische vrouw best aan meedoen en er (goed) aan verdienen? Zelf heb ik het altijd als vrouwenuitbuiting gezien.

DE NADAGEN
Het vrouwenhuis is nadat het wat minder goed liep opgeheven. Ik denk dat het een jaar of vijf heeft bestaan. Daarna was er de mogelijkheid elkaar te ontmoeten in het vrouwencafé Madam Mikmak. Vooral de lesbische vrouwen gingen daar door. De glorietijd van het vrouwenhuis was voorbij. Feminisme had weer een beetje afgedaan. Er is veel opengebroken in die tijd. Ook in veel huwelijken. Er speelden voor een grote groep vrouwen weer andere zaken. Je kon weer openlijk voor mannen kiezen en met mannen omgaan. Velen van ons, ik ook, sloten ons aan bij gemengde actiegroepen, zoals de anti-kernenergiebeweging, de kraakbeweging, de milieu- en de vredesbeweging.

Ik mis zo'n tweede thuis met alleen vrouwen nog steeds en hoop dat er binnenkort weer zoiets van de grond komt. Voor mij staat vast dat zo'n ontmoetingsplek voor vrouwen een van de beste en snelste manieren van emanciperen én integreren is. Samen sta je (nog steeds) STERK.

Bettie van Alkemade